از انکار واقعیت تا رسیدن به یک راه کار مناسب! - تور سریلانکا

حجت اله مرادخانی ـ پژوهشگر صنایع دستی و مدرس دانشگاه ـ در گفت وگو با خبرنگاران، درباره جایگاه صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در جهان، اظهار کرد: به طور کلی در جهانی امروز توسعه صنایع خلاق و فرهنگی از رهگذر مطالعات علمی و برنامه ریزی های مبتنی بر واقعیت اجرا شده و به همین خاطر فرایند تجارت جهانی این حوزه ها در دو دهه اخیر با نرخ رشد مثبتی همراه بوده است.

او ادامه داد: در آخرین گزارش کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) که در سال 2018 منتشر شد، ارزش تجارت جهانی محصولات خلاق از 208 میلیارد دلار در سال 2002 میلادی به رقم 509 میلیارد دلار در سال 2015 رسیده است؛ یعنی با نرخ متوسط 7 درصد در این بازه زمانی رشد داشته است. با وجود این تجربیات بین المللی پیروز، اما در کشور ما که در زمینه هایی مانند صنایع دستی پیشینه ای درخشان و قابل ملاحظه دارد، اقدامات مبتنی بر واقعیات موجود چندان صورت نمی گیرد و در نتیجه برنامه ریزی های انجام شده، به اهداف کیفی و موثری منجر نمی شود.

مرادخانی با اشاره به ارقام صادرات چمدانی صنایع دستی و با بیان اینکه این آمارها همواره بدون هیچ سند و دلیلی برای روش محاسبه آن تکرار می شوند، اظهار کرد: در این میان جالب است که گاهی ناهماهنگی هایی میان گفته های مدیران نیز دیده می شود. برای مثال، در تاریخ 16 فروردین 99 برای آمار صادرات صنایع دستی در سال 98، رقم 289 میلیون دلار اعلام و اظهار شد به همین میزان هم صادرات چمدانی صنایع دستی داشته ایم که مجموع آنها حدودا 600 میلیون دلار می شود.

این کارشناس صنایع دستی در ادامه اظهار کرد: این درحالی است که در مورخ 17 اردیبهشت 99، آمار صادرات رسمی صنایع دستی کشور 237 میلیون دلار اعلام شد و میزان صادرات چمدانی صنایع دستی هم 190 میلیون دلار؛ یعنی در سال 1398 مجموعا صادرات رسمی و چمدانی صنایع دستی ایران 427 میلیون دلار بوده است. این ارقام متعارض در سخنرانی های مختلف تکرار شده، بدون آنکه به چالش های امروز صنایع دستی چندان بپردازند.

مرادخانی ادامه داد: اخیرا هم با اعلام 83 پروژه اولویت دار اقتصاد مقاومتی در سال 1399، نه صنایع دستی و نه گردشگری جایی در این فهرست نداشته و اصلا وزارتخانه مربوط در بین 19 دستگاه اجرایی عضو ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی حضور ندارد. این فهرست که اواخر اردیبهشت امسال از سوی معاون اول رئیس جمهوری به صورت رسمی ابلاغ شد، در طول امسال مورد حمایت ستاد اقتصاد مقاومتی قرار می گیرد و از همه ظرفیت های موجود در کشور برای اجرایی شدن آنها کمک گرفته می شود؛ شرایطی که بیانگر این واقعیت است که صحبت ها از نیازسنجی واقعیات این حوزه به دور است.

این مدرس دانشگاه در خاتمه درباره آینده صنایع دستی و راه کارهایی که می توان برای بهبود شرایط این حوزه در آینده در نظر گرفت، اظهار کرد: به جای انکار واقعیات صنایع دستی و گردشگری لازم است که به ارائه راه کارهایی برای خروج از بحران فعلی پرداخت. شاید در کوتاه مدت بتوان با استفاده از تجربیات دیگر کشورهای پیروز در زمینه صنایع خلاق و بومی کردن آن تجربیات، گام هایی در راستا بهبود شرایط موجود برداشت؛ تجربیاتی که با اندکی جست وجو در فضای مجازی و مطالعه مقالات و متن های مرتبط، قابل دستیابی بوده و با مشارکت دانشگاه ها و افراد متخصص گامی در راستا گره گشایی از مسائل برداشت.