سریع ترین قطارهای دنیا؛ رقابت غول های آهنی - تور سریلانکا

خبرنگاران - الهام زهره وند: در دورانی که سرعت و فناوری دو نیروی اصلی تحول در صنعت حمل ونقل ریلی به شمار می روند، نسل تازه ای از قطارها با توان عبور از مرز 400 کیلومتر بر ساعت ظهور نموده اند. از رکوردهای تازه تا سرویس های تجاری فعال، این گزارش نگاهی جامع به شرایط امروز دنیا در عرصه قطارهای پرسرعت دارد: سرعت، قدرت، کشور سازنده و منظره آینده.

پیشینه و تحول فناوری

یکی از نخستین گام های بزرگ در مسیر حمل ونقل ریلی پرسرعت، به راه اندازی خط Tōkaidō Shinkansen در ژاپن در سال 1964 بازمی گردد؛ رویدادی که آغازگر مفهوم قطار گلوله ای / Bullet Train بود.

در دهه های پس از آن، کشورهایی چون فرانسه، آلمان، اسپانیا و به ویژه چین وارد عرصه شدند و رقابتی گسترده برای ساخت خطوط سریع تر، قدرتمندتر و پایدارتر شکل گرفت.

با پیشرفت فناوری، تنها سرعت معیار اصلی باقی نماند؛ بلکه عواملی چون قدرت موتوری، طراحی آیرودینامیک، بهره وری انرژی و زیرساخت های ویژه ریلی نیز به شاخص های کلیدی تبدیل شدند.

سریع ترین قطارهای دنیا (2025)

در لیست زیر، 10 نمونه از سریع ترین قطارهای دنیا از تجاری و آزمایشی معرفی می شوند:

1. Shanghai Maglev - چینبا فناوری تعلیق مغناطیسی (Maglev - Magnetic Levitation) کار می نماید و دارای سرعت عملیاتی حدود 430-431 km/h است؛ در آزمون ها تا 460 km/h نیز ثبت شده است. این خط، همچنان سریع ترین سرویس تجاری فعال دنیا به شمار می رود.

2. CR450 - چین (آزمایشی / پیش تجاری)جدیدترین نسل قطارهای سریع چین که در سال 2025 رونمایی شد و در آزمون ها به سرعت 453 km/h دست یافت. هدف از این پروژه، تجاری سازی با سرعت عملیاتی حدود 400 km/h است.

3. CR400 Fuxing - چینیکی از ستون های شبکه ریلی چین با سرعت تجاری 350 km/h و طراحی پیشرفته تر نسبت به نسل های پیشین است.

4. TGV - فرانسهشناخته شده ترین قطار اروپایی با سرعت تجاری 320 km/h و رکورد تاریخی 574 km/h در آزمایش ها به شمار می رود.

5. Shinkansen E5/H5 - ژاپناز دقیق ترین و ایمن ترین سیستم های ریلی دنیا با سرعت تجاری 320 km/h است.

6. Al Boraq - مراکشساخته شده با همکاری فرانسه، با سرعت تجاری 320 km/h و نخستین خط پرسرعت آفریقا است.

7. ICE 3 - آلمانبخشی از شبکه Deutsche Bahn با سرعت تجاری 320 km/h محسوب می گردد.

8. AVE Class 103 - اسپانیابا همکاری شرکت های زیمنس آلمان و تالگو (Talgo) اسپانیا طراحی شده است. تالگو یکی از تولیدنمایندگان پیشرو قطارهای سبک و پرسرعت در اروپا به شمار می رود. این قطار در سرویس های AVE با سرعت 310-320 km/h فعالیت می نماید.

9. Frecciarossa 1000 - ایتالیادارای قدرت خروجی 9٬800 kW (معادل حدود 13٬100 اسب بخار) و سرعت تجاری 300 km/h است.

10. KTX-Sancheon - کره جنوبیبخشی از شبکه ریلی ملی کره جنوبی با سرعت تجاری حدود 305 km/h شناخته می گردد.

فناوری و زیرساخت برای داشتن سریع ترین قطارهای دنیا

دستیابی به سرعت های بالا تنها نتیجه موتور قدرتمند نیست؛ بلکه کاهش وزن قطار، طراحی آیرودینامیک، خطوط مستقیم با شعاع انحنای زیاد، سیستم های برقی با توان بالا، فناوری تعلیق مغناطیسی (Maglev - Magnetic Levitation) و سامانه های ایمنی هوشمند نیز در آن نقش دارند.

برای نمونه، قطار CR450 نسبت به مدل پیشین خود 10٪ سبک تر و از نظر مقاومت هوا 22٪ بهینه تر است - ویژگی هایی که امکان دستیابی به سرعت های بالاتر را فراهم می نمایند.

رکوردها و شرایط فعلی

داده های سال 2025 نشان می دهند که چین همچنان پیشتاز سرعت در حمل ونقل ریلی است. براساس گزارش Railway Gazette، دست کم هفت کشور دارای خطوط تجاری با سرعت بیش از 300 km/h هستند و چین در ابتدای این لیست واقع شده است. مدل CR450 نیز جدیدترین گام در مسیر عبور از مرز 400 km/h محسوب می گردد.

منظره آینده

در افق پیشِ رو، پروژه هایی برای ساخت قطارهای مگ لو با سرعت های 500 تا 600 km/h در حال توسعه اند. نمونه Qingdao Sifang Maglev در چین تا به امروز به سرعت 600 km/h در تست ها دست یافته است، هرچند هنوز وارد سرویس تجاری نشده است.

با این حال، چالش هایی همانند هزینه ساخت بالا، احتیاج به زیرساخت اختصاصی، مصرف انرژی زیاد و استانداردهای ایمنی همچنان پابرجا هستند.

قطارهای پرسرعت امروز تنها نماد پیشرفت فناورانه نیستند، بلکه به بخش جدایی ناپذیر شبکه حمل ونقل پایدار دنیای بدل شده اند.

از Shanghai Maglev تا CR450، مسیر آینده سفرهای ریلی به سوی سرعت، کارایی و پایداری بیشتر در حرکت است؛ گامی که می تواند تعریف تازه ای از سفرهای بین شهری ارائه دهد.