رأی الکترال انتخابات آمریکا چیست و چه کارکردی دارد؟
به گزارش تور سریلانکا، به طور معمول در انتخابات ریاست جمهوری اغلب کشور های دنیا، کاندیدای قادر به کسب این مقام است که بتواند بیشترین آرای مردمی را ازآن خود کند، اما این قاعده در کشور ایالت متحده حاکم نیست. به عبارت دیگر آمریکا تنها کشوری است که در آن ممکن است یک کاندیدا، پیروز به جلب آرای مردمی بشود، اما رقیبش با اتکا به آرای موسوم به الکترال بیشتر، کلید کاخ سفید را در جیب بگذارد. اما چگونه ممکن است که 538 رأی الکترال بتواند کاندیدایی را برخلاف آرای مردمی راهی کاخ سفید کند؟ اصولاً فلسفه رأی الکترال چیست و چرا با وجود آن رأی گیری مردمی برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وجود دارد؟ چالش های رأی الکترال در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چیست و آیا قانون اساسی این کشور برای چنین چالش هایی تمهیدات لازم را در نظر گرفته است؟ برای یافتن پاسخ این سوالات با ما همراه شوید تا شما را با مفهوم رأی الکترال و در کل سیستم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، آشنا کنیم.
اگر علاقمند به دریافت بهترین خدمات تحصیل در آمریکا هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم ویزای تحصیلی آمریکا، با دریافت مشاوره رایگان از مجربترین تیم مهاجرتی آمریکا، بهترین مسیر را به سوی دانشگاه های آمریکا انتخاب کنید.
قانون انتخابات آمریکا و فلسفه رأی الکترال
به گزارش خبرنگاران، پس از استقلال آمریکا از بریتانیا در سال 1776 کنوانسیونی که مسئول تدوین قانون اساسی آمریکا بود به هنگام مطرح شدن شیوه انتخاب رئیس جمهور به عنوان رئیس کشور و اداره نماینده دولت فدرال چندین روش را از جمله انتخاب توسط کنگره، انتخاب توسط فرمانداران ایالات، انتخاب توسط مجالس قانونگذاری ایالات، انتخاب توسط گروه ویژه ای از اعضای کنگره و انتخاب مستقیم توسط آرای مردم را مورد آنالیز قرار داد، اما هیچ کدام از این روش ها رأی لازم را به دست نیاورد و در نتیجه معین روش نهایی برای انتخاب رئیس جمهور به کمیته ای یازده نفره محول شد.
این کمیته پس از آنالیز و اعلام نظر پیشنهاد شکل گیری کالج های انتخاباتی اولیه را ارائه نمود و پس از موافقت، طرح کالج های انتخاباتی با اندک اصلاحاتی در سند نهایی درج شد. هدف قانونگذاران آمریکایی از انتخاب سیستم کالج های انتخاباتی این بود که بین دولت فدرال و حکومت ایالات نوعی تعادل بر قرار سازند. در این صورت ضمن حفظ مشارکت عموم مردم در انتخابات، به ایالات کم جمعیت حق حضور بیشتری داده گردد و انتخابات مستقل از کنگره و بدون نفوذ آن به اجرا درآید. در نتیجه رئیس جمهور انتخابی، از نهایت استقلال عمل برخوردار می شد و از نفوذ سیاسی گروه های قدرت مصون می ماند.
از سوی دیگر قانونگذاران آمریکایی کوشش داشتند تا هر چه بیشتر عرصه انتخاب رئیس جمهور را از توده گرایی و پوپولیسم به دور نگاه دارند. در واقع قانونگذاران آمریکایی معتقد بودند که با استفاده از این روش، کمتر فردی می تواند با عوام فریبی رئیس جمهور این کشور گردد.
الکترال کالج یا مجمع گزینندگان چیست؟
انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا به صورت دو مرحله ای انجام می گردد. مردم در روز انتخابات اگر چه اسم نامزد های ریاست جمهور را در برگه های اخذ رأی می نویسند، اما در عمل مجمع گزینندگان به طور مستقیم رئیس جمهور و معاون او را انتخاب می نمایند. به این معنی که رأی دهندگان هر ایالت گزینش گران رئیس جمهور (electors) را انتخاب می نمایند و آن ها نیز بعداً رئیس جمهور را انتخاب می نمایند. به عبارت دیگر، هر ایالت برای خود الکتور های تعیینی را انتخاب می نمایند که به طور معمول باید گزینه مورد نظر رای دهندگان مردمی برای ریاست جمهوری را انتخاب نمایند، با این حال در موارد بسیار نادر این امکان وجود دارد که رأی دهندگان در برگه اخذ رأی به نامزدی رأی بدهند، ولی گزینش گران منتخب آن ها یعنی الکتور ها شخص دیگری را رئیس جمهور نمایند.
در ابتدا باید توجه داشت که سیستم سیاسی امریکا فدرالی است. یعنی هر ایالت می تواند تصمیم گیری های خود را جدا از تصمیمات دیگر ایالات و قوانین خاص خود داشته باشد. هر ایالتی در مجلس نمایندگان و سنای این کشور نمایندگانی دارد که در انتخابات سراسری انتخاب و به کنگره که متشکل از مجلس نمایندگان و سنا است، فرستاده می شوند. تعداد نمایندگان ایالت ها در مجلس نمایندگان برحسب جمعیت هر ایالت متفاوت است. اما همه ایالت ها بدون توجه به میزان جمعیت 2 سناتور در سنا دارند. الکترال های هر ایالت که افراد تصمیم گیر در امور کشوری محسوب می شوند از مجموع نمایندگان هر ایالت و دو سناتور آن تشکیل می گردد. برای مثال کالیفرنیا که 39 میلیون نفر جمعیت دارد، در مجلس نمایندگان 53 نماینده و در سنا 2 سناتور دارد که به این ترتیب الکتور های آن 55 نفر خواهد بود.
در انتخابات ریاست جمهوری امریکا، کاندیدا ها مجبورند برای رسیدن به کاخ سفید علاوه بر آرای مردمی، آرای الکترال را هم داشته باشند. زیرا طبق قانون کاندیدایی به کاخ سفید راه می یابد که 50 درصد به اضافه یک رای آرای الکترال را داشته باشد. تعداد الکترال ها در سراسر امریکا به 538 نفر می رسد که به این ترتیب کاندیدایی که بتواند رای مثبت 270 الکتور را به دست آورد، فرد پیروز نهایی محسوب می گردد. رای الکترال نیز به این ترتیب به دست می آید که اگر آرای مردمی در ایالتی برای مثال به کاندیدای جمهوریخواه باشد، تعداد آرای الکترال آن نیز قاعدتا به حساب جمهوریخواستار ریخته خواهد شد. البته ممکن است الکتوری برخلاف رای مردمی رای دهد و برای مثال در همین ایالت فرضی که گفته شد، خواستار محاسبه رای خود به نفع کاندیدای دموکرات گردد، به این الکتورها، الکتور های غیروفادار می گویند.
ایالت های سرنوشت ساز در انتخابات آمریکا
در سرتاسر آمریکا 538 الکتور کالج انتخاباتی وجود دارد که هر کدام یک رای را داراست، اما از آنجا که سهمیه هر ایالت محدود است، احزاب موجود در یک ایالت موظف به تشکیل جلسه و اتخاذ تعداد رای متناسب با سهمیه هستند. همه 50 ایالت آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری این کشور مشارکت دارند و البته تاثیرگذاری 14 ایالت که به ایالت های خاکستری یا سرنوشت ساز مشهورند از بقیه بیشتر است و در اصل این 14 ایالت کلیدی تصمیم ساز (شامل فلوریدا، اوهایو، پنسیلوانیا، نیوهمشایر، کارولینای شمالی، کلورادو، نوادا، میشیگان، ویسکانسین، آیووا، ویرجینیا، مین، نیومکزیکو، و آریزونا) سرنوشت یکی از دو نامزد انتخاباتی هستند و رسما رییس جمهور آینده این کشور و جانشین اش را وارد کاخ سفید می نمایند.
البته از این میان 5 ایالت (شامل فلوریدا، اوهایو، میشیگان، پنسیلوانیا، و کارولینای شمالی) کلیدی ترین و حیاتی ترین ایالت ها هستند. در ابتدا شیوه انتخاب اعضای هیئت های انتخاباتی به این صورت بود که مجالس قانونگذاری ایالت ها پیش از برپایی انتخابات عمومی، افرادی را انتخاب می کردند و آنان نیز برای معین رئیس جمهور، رهسپار کنگره ایالات متحده آمریکا در شهر واشینگتن می شدند. اما اکنون این افراد مستقیماً توسط مردم و در روز انتخابات ریاست جمهوری برگزیده می شوند. افراد انتخاب شده نباید هیچ سمت دولتی داشته باشند. در آمریکا، هر ایالتی تعدادی گزینشگر می گمارد که بعد از انتخابات، به پایتخت های ایالتی سفر می نمایند و در مجلس ایالتی رأی خود را به نسبت آرائی که مردم به کاندیدا ها داده اند، به صندوق ها می ریزند، که در حقیقت، تعداد آرای انتخاباتی آن ایالت، به کاندیدایی که رأی بیشتری به دست آورده، می دهند. رأی انتخاباتی مشتق از دو عدد است. عدد اول تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان است به اضافه دو سناتور. به فرض، ایالت ویرجینیا سیزده رأی انتخاباتی دارد، که به خاطر یازده نماینده مجلس و دو سناتور ایالت است. در آمریکا هر ایالتی دو سناتور دارد و بر اساس جمعیت آن ایالت و نظرخواهی هایی که هر دهه انجام می گیرد، تعداد نمایندگان مجلس آن ایالت تنظیم می گردد. به عنوان مثال، در بیست سال گذشته، ایالتی مانند کالیفرنیا، دو سناتور داشت، ولی پنجاه و یک رأی انتخاباتی داشت، چون چهل و نه نماینده مجلس داشتند، اما سال جاری، کالیفرنیا پنجاه و پنج رأی انتخاباتی دارد، به این دلیل که، مردم از ایالات دیگر به کالیفرنیا نقل مکان کردند و در آنجا زندگی می نمایند و بر اساس تکثیر جمعیت، در آن ایالت، تعداد نمایندگان مجلس کالیفرنیا، بالاتر رفته و بالتبع، تعداد آرای انتخاباتی، آن ایالت، بیشتر خواهد شد.
سیستم رای گیری الکترال چگونه عمل می نماید؟
با توجه به آنچه گفته شد، در مجموع 538 رای الکترال در سیستم انتخاباتی آمریکا وجود دارد که بر اساس قانون آمریکا، هر نامزدی که بیش از 50 درصد آن یعنی 270 رای را به دست آورد، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا خواهد بود. اما این همه ماجرا نیست! نکته اساسی در سیستم رای گیری الکترال، آن است که چنانچه یک نامزد در یک ایالت از نظر آرای مردمی پیروز گردد، همه آرای الکترال آن ایالت به سبد او ریخته خواهد شد. این همان مسئله مهمی است که از نظر شماری از ناظران منجر به زیر سوال رفتن دموکراسیِ این کشور در بعضی موارد می گردد.
به عنوان مثال، در سال 2016، دونالد ترامپ در ایالت ویسکانسین، با 47.22% آرا در مقابل 46.45% رایِ هیلاری کلینتون، و تنها 0.77% اختلاف پیروز ایالت شد و به این ترتیب، همه 10 رایِ الکترال این ایالت را تصاحب نمود. در واقع با این سیستم، تفاوتی ندارد که یک نامزد همه آرای مردمیِ یک ایالت را کسب کند یا تنها با یک رای بیشتر پیروز گردد، زیرا در هر دو حالت، همه آرای الکترال آن ایالت را کسب خواهد نمود. انتقاد دیگری که به این روش وارد است، از بین رفتن رای اقلیت های سیاسی در ایالات مختلف است. به عنوان مثال، ماساچوست یکی از آبی ترین ایالات آمریکاست که همواره نامزد های دموکرات در آن اکثریت آرا را کسب می نمایند. بدین ترتیب، یک فردِ جمهوری خواه که در ماساچوست زندگی می نماید، حتی اگر در تمام طول عمرش به نامزد های جمهوری خواه رای دهد، اما هیچگاه نقشی در انتخابات نخواهد داشت، زیرا همه آرای الکترال ایالتِ او به سبد دموکرات ها می رود و رای او هیچگاه کمکی به نامزد جمهوری خواه نخواهد نمود. مسئله مهم دیگر در این سیستم، امکان پیروز شدن یک نامزد در انتخابات، با تعداد رای مردمیِ کمتر است. اتفاقی که تا کنون چهار بار در تاریخ 244 ساله آمریکا یعنی در سال های 1824، 1876، 2000 و 2016 اتفاق افتاده است.
آیا نمایندگان الکترال می توانند بر خلاف آرای مردمی رای دهند؟
به طور معمول همواره نامزدی که در ایالتی توسط مردم، حائز رای مردمی (Popular Vote) بیشتری شده باشد، از سوی هیئت انتخاباتی آن ایالت برگزیده می گردد، هرچند که استثنائاتی نیز در طول دو قرن وجود داشته است. به عبارت دیگر اینکه یک گزینشگر الکترال بتواند برخلاف آرای مردمی، رای بدهد و فرد دیگری را انتخاب کند، بستگی به قانون انتخابات ایالت مورد نظر دارد. بر اساس قانون انتخاباتی، در 29 ایالت آمریکا، دادن رای مخالف توسط الکتور، غیرقانونی است و جرم تلقی می گردد، در حالی که در 21 ایالت چنین کاری منع قانونی ندارد. با این وجود، بنابر یک عرف تاریخی، مجمع الکترال از انجام چنین کاری شدیدا پرهیز می نمایند.
در انتخابات عمومی ماه نوامبر، پس از تعیین شدن میزان آراء مردمی هر نامزد در هر ایالت، می توان با شمارش تعداد هیئت های انتخاباتی، نامزد پیروز در انتخابات ریاست جمهوری را شناسایی کرد. اعلام رسمی نتایج انتخابات تا جلسه مشترک مجلس نمایندگان و سنا در ماه دسامبر طول می کشد که در آنجا معاون رئیس جمهور به عنوان رئیس سنا، نتایج آراء هیئت های انتخاباتی را می خوانند و بدین ترتیب رئیس جمهور بعدی ایالات متحده آمریکا به طور رسمی اعلام می گردد. به هرحال هر انتخاب نماینده ای (الکتور) که از رای دادن به نامزد اکثریت در آن ایالت خودداری کند، بی ایمان خوانده می گردد. در طول تاریخ انتخابات آمریکا تنها 157 مورد بوده است که یک گزینش گر الکترال، رای مخالف دهد که بیشتر آن ها مربوط به رای گیری های قرن نوزدهم بوده است. آخرین باری که بیش از یک رأی مخالف رای مردمی علیه یک نامزد ریاست جمهوری آمریکا رخ داد، در سال 1832 و زمانی که دو نماینده مریلند به نماینده منتخب مردمی، رای ممتنع دادند. بیشترین رای مخالف رای مردمی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 1808 و زمانی بود که شش منتخب الکترال دموکرات-جمهوری خواه، یکی از کاندید ها یعنی جیمز مدیسون را رد کردند.
اگر آرای الکترال انتخابات آمریکا برابر گردد، چه می گردد؟
همانگونه که اشاره شد، در سیستم انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، 538 رأی الکترال وجود دارد و هر کاندیدای برای پیروز شدن و رسیدن به کاخ سفید نیازمند حداقل 270 رأی الکترال دارد، اما اگر آرای الکترال کاندیدا ها مساوی شد و هر یک 269 رأی الکترال را از آن خود کردند، چه می گردد؟ اگرچه رخ دادن چنین سناریویی در انتخابات بسیار دور از ذهن به نظر می رسد، اما باید گفت که در سال 1824 چنین اتفاقی اتفاق افتاده است و در قانون اساسی آمریکا نیز پیش بینی های لازم برای آن در نظر گرفته شده است. براساس متمم 12 قانون اساسی آمریکا، چنانچه هیچ نامزدی نتواند اکثریت آرای کالج الکترال را به دست آورد، مجلس نمایندگان آمریکا رئیس جمهوری آینده و سنا معاون رئیس جمهوری آینده را انتخاب می نماید. در سناریوی آرای الکترال برابر، هر ایالت تنها یک رای در مجلس نمایندگان آمریکا خواهد داشت و طبیعتاً هر حزب با بیشترین کرسی ها در مجلس نمایندگان، رای ریاست جمهوری را تعیین خواهد نمود.
آیا ایالت ها در انتخابات آمریکا همواره هماهنگ عمل می نمایند؟
یک انتخابات ایده آل در یک ایالت معمولاً به این شکل پیش می رود که مردم نماینده مورد نظر خود را انتخاب نموده و الکتور های آن ایالت نیز به تبعیت از اکثریت آرای مردمی، به کاندید مورد نظر رأی دهند. هر چند طبق قانون در بعضی از ایالت ها الکتور ها الزامی به تبعیت از آرای مردمی ندارند، اما به ندرت چنین اتفاقی می افتد رأی الکتورها، تابع آرای مردمی است. در واقع چنین رأی های خائنانه و یا بی ایمانانه، مشکل بزرگی در انتخابات آمریکا به شمار نمی رود، اما نگرانی جدی تر احتمال نتایج منافشه برانگیز در ایالت های رقابتی مهم با دولت های به اصطلاح تقسیم شده است. منظور از ایالت هایی با دولت های تقسیم شده این است که در یک ایالت ممکن است دولت (فرماندار) با قانونگذاران از دو حزب متفاوت باشند. برای مثال در حال حاضر ایالت های سرنوشت سازی همچون پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسین، فرماندارانی دموکرات با قانونگذاران جمهوری خواه دارند. چنانچه رهبران ایالت های تقسیم شده نتوانند روی نتایج انتخابات توافق نمایند، هر کدام ممکن است فهرست انتخاباتی خودشان را به واشنگتن بفرستند و تصمیم به رسمیت شناختن هر گروه را به رهبران حزبی واگذار نمایند. با این حال، این اتفاق تنها یک بار در 1960 در هاوایی رخ داد که کنگره برگزینندگان دموکرات را به رسمیت شناخت. اما آرای الکترال هاوایی نتوانست نتیجه رقابت میان جان اف. کندی و ریچارد نیکسون را تغییر دهد.
منبع: فرارو