گزارش، رویکرد مشابه ترکیه در خصوص قره باغ و قبرس - تور سریلانکا

جهت دریافت خدمات طراحی ویلاهای کوچک با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دیروز مهمان همتای آذربایجانی اش الهام علی اف بود.

روابط جمهوری ترکیه و جمهوری آذربایجان در چندین حوزه از اهمیت حیاتی برخوردار است. از جمله حوزه های دفاعی - امنیتی و همکاری در حوزه انرژی اقتصاد. اما ناگفته پیداست که موضوع اشتراک هویتی و قومیتی در پرونده روابط آذربایجان و ترکیه از هر فصل مشترک دیگری٬ مهم تر است.

حل مساله قره باغ٬ آرزوی بزرگ اردوغان

اردوغان که در سالیان اخیر در حوزه های سیاسی٬ دفاعی و انرژی٬ روابط تنگاتنگی با علی اف داشته و بارها در خصوص روابط آذربایجان و ترکیه٬ بر ایده یک ملت دو دولت تاکید نموده٬ دیروز به مساله قره باغ هم اشاره نمود.

اردوغان گفت: مساله قره باغ٬ به همان اندازه که مساله جمهوری آذربایجان است٬ برای ما هم مساله است. حل مساله قره باغ علیا و رسیدن به راهکاری بر مبنای حفظ حاکمیت سیاسی و تمامیت ارضی آذربایجان٬ بزرگ ترین آرزوی من است.

البته این نخستین بار نیست که اردوغان در خصوص اختلاف نظر آذربایجان و ارمنستان٬ اظهار نظر می نماید.

او پیش تر و در سال 2018 میلادی نیز گفته بود:حل مسئله قره باغ علیا شرط لازم برای عادی سازی روابط ما با ارمنستان است. آنهایی که عاملان حوادث خوجالی و قتل عام ها در قره باغ علیا را مجازات ننموده و قهرمان خواندند، نباید به ما درس تاریخ بدهند.

اردوغان همچنین در خصوص اختلاف نظر ارضی بین ارمنستان و آذربایجان٬ گفته بود:در حالی که 20 درصد از خاک کشور برادرمان آذربایجان در اشغال بوده و از ورود بیش از یک میلیون نفر از خواهران و برادرانمان به سرزمین شان ممانعت می گردد، توقع گگرددن مرزهایمان بی فایده است.

اشاره مستقیم اردوغان به مساله قره باغ و ارتباط آن با سیاست های ترکیه٬ مساله مهمی است که نشان دهنده روینمودهای خاص آنکارا به اختلاف نظر ارضی در جغرافیای مناطق ترک زبان است.

پیچیدگی های مساله قره باغ

قره باغ (به ترکی آذربایجانی) یا آرتساخ (به زبان ارمنی) نام منطقه ای کوهستانی در همسایگی شمال ایران است. این منطقه در دوران صفویه جزو قلمرو ایران محسوب می شد، اما پس از انعقاد قرارداد گلستان و ترکمنچای به روسیه تزاری واگذار شد.

مناقشه میان جمهوری آذبایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره باغ کوهستانی در سال 1988 میلادی شروع و در سال 1992 به درگیری های نظامی تبدیل شده و فعالیت میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا به ریاست مشترک آمریکا، فرانسه و روسیه تا به حال نتیجه ای نداشته است.

پرونده قره باغ از حیث پیچیدگی های حقوقی و تاریخی٬ پرونده خاصی است که پس از نزدیک به 3 دهه همچنان لاینحل مانده و میانجی ها نیز نتوانسته اند در خصوص آن اقدامی انجام دهند.

سال جاری برای نخستین بار در کنفرانس امنیتی مونیخ٬ سران دو کشور در این مورد به طور مستقیم گفت وگو کردند. اما نتیجه٬ نه تنها رضایت بخش٬ بلکه امیدبخش هم نبود.

مناظره الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ، حکایت از اختلاف نظر جدی باکو و ایروان برای حل مسالمت آمیز مناقشه قره باغ داشت.

علی اف معتقد است که حل مناقشه قره باغ فقط در قالب تامین تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان امکان پذیر است. او از مجامع بین المللی خواسته که ارمنستان را تحت فشار قرار دهند تا این کشور به ادامه اشغال بخشی از سرزمین های جمهوری آذربایجان خاتمه دهد. در مقابل٬ نخست وزیر ارمنستان بر این باور است که قره باغ ربطی به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان ندارد و راه چاره نظامی مردود است.

نگاهی به اظهارات طرفین درگیر در این ماجرا٬ نشان دهنده این واقعیت است که با وجود مناظره و ملاقات دوجانبه٬ امید چندانی برای رسیدن به توافق وجود ندارد و شروط قاطعانه ای که از سوی علی اف اعلام شده٬ از جانب ارمنستان پذیرفتنی نیست.

رجب طیب اردوغان نیز در این مورد٬ به طور کامل٬ مانند علی اف می اندیشد و با توجه به مسائل و اختلافات جدی تاریخی و سیاسی بین ترکیه و ارمنستان از یک سو و رابطه هویت محور ترکی بین آذربایجان و ترکیه از دیگر سو٬ آنکارا خواستار آن نیست که در پرونده قره باغ٬ امتیاز خاصی به ارمنستان داده گردد و از این حیث می توان ترکیه را یکی از فاکتورهای اثرگذار برای تداوم شرایط فعلی دانست.

شباهت ها و تفاوت های قره باغ با قبرس و کرکوک

مساله هویت ترکی برای دولت ترکیه٬ یک مساله استراتژیک و بنیادین است و نه تنها در چارچوب سیاست خارجی خود در آسیای میانه و قفقاز و شورای ترک٬ بلکه در حوزه های دیگر هم به شدت از این سیاست دفاع می نماید.

مسئله جمهوری ترک قبرس شمالی برای ترکیه از چنان اهمیتی برخوردار است که آنکارا به خاطر این موضوع در عمل٬ با قبرس روم جنوبی، یونان و تا حدودی اتحادیه اروپا٬ در گارد مخالفت قرار گرفته و هزینه هایی در این جهت داده است.

حالا٬ فواد اوکتای معاون رئیس جمهور ترکیه٬ مسئول اصلی پرونده قبرس شمالی است و ترکیه میخواهد با وجود مخالفت های رئیس جمهور آکینجی٬ دلخوش به حمایت های نخست وزیر ارسین تاتار٬ شهر متروکه مرعش را از نو٬ آباد کند.

در عراق نیز٬ ترکیه حساسیت های ویژه ای نسبت به مساله کرکوک و ترکمان های کرکوک و تلعفر دارد و علاوه بر ارشد صالحی رئیس جبهه ترکمان های عراق٬ دیگر نمایندگان و سیاست مداران ترکمان نیز به طور مداوم مهمان آنکارا و استانبول هستند و اردوغان در چند سال اخیر کوشش نموده در روابط خود با مقامات دولت مرکزی عراق در اربیل و اقلیم کردستان در اربیل٬ زمینه هایی برای مشارکت بیشتر ترکمان ها در ساختار سیاسی عراق ایفا نماید.

به بیانی دیگر٬ اگر چه ترکیه در حال حاضر٬ مساله ادعاهای تاریخی نسبت به موصل و کرکوک را کنار نهاده اما از موضوع ترمیم و بازسازی بازار تاریخی کرکوک گرفته تا مخالفت با بر افراشته شدن پرچم کُردی در کرکوک و تجهیز ترکمان ها به تشکیلات رسانه ای٬ در این منطقه نفوذ دارد.

با وجود آن که بین ویژگی های جغرافیایی و ساختار سیاسی قبرس شمالی٬ کرکوک و قره باغ٬ تفاوت های بسیار مهمی وجود دارد و بازیگران مرتبط با این پرونده ها نیز از سطوح قدرت نظامی متفاوتی برخوردارند٬ اما در هر حال٬ ترکیه در جغرافیای سیاسی ترک زبان٬ بر مواضع خود تاکید و پافشاری می نماید و در ماجرای قره باغ نیز ترکیه توان و نفوذ بالایی برای اعمال نظر در مذاکرات احتمالی دارد.