هند برای مهار پاکستان راهی به جز همکاری با ایران ندارد - تور سریلانکا

به گزارش دفتر منطقه ای خبرنگاران به نقل از اوراسیا رویو، هند در شرایط کنونی افغانستان در سال 2015 از لحاظ سیاسی، نظامی و بعضی مسائل استراتژیک آمادگی لازم را برای رقابت با روسیه، چین و پاکستان را در این کشور ندارد زیرا منافع مسکو، پکن و اسلام آباد با وجود افزایش ناامنی ها در افغانستان از نگاه استراتژیک به یکدیگر نزدیک تر شده است.

باوجود پیوندهای تاریخی افغانستان و هند، دخالت نگران نماینده اسلام آباد در این کشور و روی کار آمدن اشرف غنی رئیس جمهور جدید افغانستان همچنین گرایش به گسترش روابط با پاکستان، شرایط جدید در افغانستان را برای هند مشکل نموده است.

اشرف غنی در گام نخست تا حدودی سعی کرد، هند را از محاسبات امنیتی افغانستان کنار گذارد و اوضاع را به نفع پاکستان و چین رقم بزند.

رئیس جمهور افغانستان در اقدامی ضعیف قرارداد خرید اسلحه با هند را لغو کرد و افسران ارتش ملی افغانستان را برای سپری کردن دوره آموزشی به پاکستان فرستاد.

وی به این اقدامات بسنده نکرد و برای امضای تفاهمنامه اطلاعاتی با پاکستان کوشش کرد.

اکنون با توجه به شرایط جدید هند در سال 2015 در افغانستان، تأسیسات دیپلماتیک و نهادهای اطلاعاتی هند با چنین سرنوشتی در این کشور روبرو خواهند شد؟ آیا با روی کارآمدن دولت جدید در هند سیاستگذاری سابق دهلی نو قربانی شده است؟

واقعیت این است که هند در سال 2015 پس از 14 سال حضور نیروهای خارجی در آستانه خروج آنها و افزایش ناامنی ها آماده نبوده است.

به بیان دیگر، در سال 2015 مانور پاکستان قوی تر از هند بوده است.

از سوی دیگر آیا چین و روسیه خلاء حضور آمریکا در افغانستان را می توانند پر نمایند که البته پاسخ به این پرسش ها هنوز معلوم نیست اما نهادهای سیاست گذاری هند ممکن است وادار به تغییر موضع در برابر چین، روسیه و آمریکا گردد.

به نظر کارشناسان هندی سیاست هند در شبه قاره باید متمرکز به حاشیه راندن پاکستان در منطقه باشد و از لحاظ استراتژیک این کشور به جز داخل کردن ایران برای دفع پاکستان از افغانستان گزینه دیگری ندارد.

پیش از این حکومت حزب کنگره هند زیر فشارهای آمریکا در رابطه با موضوع هسته ای ایران، علیه این کشور رای داد و این گونه ایران را از خود رنجاند.

از سوی دیگر با توجه به روابط نزدیک ایران با روسیه و چین، به دلیل الزامات جغرافیایی-سیاسی، احتمال این که ایران بر خلاف منافع جدید روسیه-چین گام بردارد تا حدودی دور از ذهن به نظر می رسد.

به دلیل دوری جغرافیایی هند از افغانستان و عدم ایجاد ظرفیت های قابل توجه دخالت نظامی در منطقه، هند از لحاظ نظامی نیز نمی تواند در افغانستان مداخله کند.

اگر حکومت سابق هند در سازمان ملل علیه ایران رای نمی داد و زمینه های همکاری را در افغانستان تضعیف نمی کرد، در صورت بستن همکاری استراتژیک هند-ایران، گزینه دفع پاکستان از طریق همکاری با ایران می توانست جدی و ممکن باشد.

چالش دیگر در افغانستان رقابت گروه طالبان با گروه تروریستی داعش است.

به نظر بعضی کارشناسان، داعش ظرفیت سربازگیری از افراد ناراضی طالبان و بعضی مخالفان مسلح را دارد و به تازگی طالبان اعلام نموده اند که داعش نباید در افغانستان دخالت کند و بگذارد جهاد اسلام گرایان این کشور توسط طالبان رهبری گردد.

اگر گروه داعش با جذب گروه های اسلام گرا بتواند طالبان را در امور داخلی افغانستان تحت الشعاع قرار دهد، سناریوی ویژه ای ایجاد خواهد شد. نباید فراموش کنیم که گزارش های قوی وجود دارد که این گروه در خاورمیانه توسط عربستان سعودی و ترکیه حمایت می گردد. اما در خصوص گروه طالبان واقعیت این است که این گروه در ابتدا دست پرورده پاکستان بود و پیش از سال 2001، تنها چین و امارات متحده عربی با این گروه تماس های رسمی داشتند.

این نکته نباید ناگفته بماند که چین و روسیه، در آینده درازمدت افغانستان، چیزهای زیادی برای باخت ندارند؛ آنان تا آن حد در این کشور سرمایه گذاری خواهند کرد که ریخت وپاش های گروه های تروریست را از نزدیک شدن به حوالی روسیه و ایالت سین کیانگ چین دور نگهدارند. نمی توان انتظار داشت که آنان به خاطر این اهداف کوچک و محدود، به مثابه معین آینده درازمدت افغانستان ظاهر شوند.

بنابراین، افغانستان در سال 2015 با ابهام و چالش های پیچیده استراتژیک روبرو است که با وجود اتحاد سه گانه روسیه-چین-پاکستان برای پر کردن خلائ استراتژیک در افغانستان، امنیت و ثبات در افق آن ناپیداست.

افغانستان مشهور به گورستان امپراتوری ها می باشد. نخست روسیه و سپس آمریکا در این کشور با چنین سرنوشتی روبرو شدند. حال باید دید که اهداف استراتژیک چین چه خواهد بود و به چه سرنوشتی دچار می گردد. چرا هند خود را به خطر اندازد؟ رویدادهای آینده آشکار خواهند کرد که آمریکا بدون در نظرداشت چین-روسیه-پاکستان، کوشش خواهد نمود که هند برای آوردن امنیت و ثبات در افغانستان با واشنگتن همگام گردد. در دوره پیش رو که هند در افغانستان نقش جدی نخواهد داشت، سیاست گذاری های این کشور در قبال افغانستان به صورت جدی آنالیز و بازبینی خواهد شد.

هند شاید تامل کند که در سیاست گذاری هایش در رابطه به افغانستان آینده، دیپلماسی قدرت نرم چندان جایگاهی نخواهد داشت. برای نیرومند کردن سیاست های هند در قبال افغانستان، کمی قدرت سخت نیز احتیاج خواهد بود.

به نظر کارشناسان، هند خود را از چالش های استراتژیک افغانستان در سال 2015 دور نگهدارد و اجازه دهد که روسیه یک بار دیگر و چین برای نخستین بار، شانس خود را برای حل این چالش ها بیازمایند.

پ